Alles over de achtergronden van afgelastingen
De weerselementen bepalen vaak menig discussie in de aanloop naar training en wedstrijd. Moet er afgelast worden, ja of nee? Een dergelijke beslissing roept vaak allerlei emoties op en iedereen heeft er wel een mening over. Welke beslissing er ook genomen wordt, altijd vecht iemand hem wel weer aan. Daarom hier wat achtergronden over de afgelastingprocedure, om meer duidelijkheid te geven en begrip te kweken voor die vrijwilligers die de diverse beslissingen moeten nemen.
De officiële KNVB- regels betreffende afgelastingbeleid.
Rangorde bij afgelastingen
Bij een gedeeltelijke afgelasting van terreinen hebben de elftallen die zijn ingedeeld in een poule die na afloop van de reguliere competitie nog een extra reeks wedstrijden moeten afwerken, voorrang op de overige elftallen.
Wedstrijden uit categorie A* moeten voorrang krijgen boven wedstrijden uit categorie B, waarbij in principe het standaardteam altijd dient te spelen. Voor wat de volgorde bij de overige elftallen betreft, kan in overleg tussen de bij de keuring aanwezige verenigingsvertegenwoordigers en de consul een beslissing worden genomen.
Het aantal achterstallige wedstrijden van de betrokken thuisspelende elftallen, alsmede het te verwachten aantal bezoekers, zijn factoren die in dit overleg worden betrokken. Het is niet toegestaan op de wedstrijddag een wijziging in een vastgesteld aanvangsuur door te voeren.
*Alle bekerwedstrijden vallen voor wat betreft de afgelastingen onder categorie A.
Indien binnen een bepaalde groep meerdere elftallen een thuiswedstrijd spelen, moet altijd voorrang worden gegeven aan de elftallen die op dat moment nog de meeste competitiewedstrijden moeten spelen.
Toelichting op de deze volgorde
Hoewel bekerwedstrijden voor wat betreft afgelastingen tot categorie A behoren, betekent dit niet dat deze bekerwedstrijden altijd voor gaan op competitiewedstrijden in categorie A.
Bij het vaststellen van de rangorde is rekening gehouden met het feit dat in eerste instantie altijd de competities, waarin na de reguliere competitie ook nog een nacompetitie moet worden gespeeld, voorrang krijgen boven de andere wedstrijden.
Uitgangspunten voor afgelasting
Afgelasting is gebaseerd op twee primaire uitgangspunten:
- waarborgen van de veiligheid van de spelers. Met name is dit in het geding bij bevroren of spekgladde velden en bij onweer.
- conditie van de velden.
Met name in het geding bij (overvloedige) regen. Indien het veld verzadigd is en het water al tussen de wortels staat (hoeft nog geen plas te zijn) kan een veld al in één wedstrijd geruïneerd worden, laat staan na meerdere wedstrijden op één dag. Niet alleen is het gras weg en moet je op zandplaten voetballen, zonder wortelstructuur klinkt het veld in en is de waterafvoer nog eens vele malen slechter. Het veld is dan nog veel gevoeliger geworden voor afgelasting. Kortom: om veel afgelastingen te vermijden zal het onvermijdelijk zijn zo nu en dan af te gelasten, ook al denkt men dat het op het eerste gezicht “te doen” is. Ook opdooiende velden zijn een probleem. De toplaag kan ontdooid zijn, maar als de onderlaag nog bevroren is wordt al het gras eraf gespeeld. Dat zie je niet meteen na de wedstrijd, wel een paar dagen later (en de rest van het seizoen!). En het kan spekglad zijn.
DCV voegt daar nog twee uitgangspunten aan toe:
1. zoveel mogelijk voorkomen dat er onnodig afgelast wordt.
Iedereen wil het liefst al een dag van tevoren weten of er afgelast wordt. Maar alle weersverwachtinghulpmiddelen ten spijt, de kans dat er achteraf dan toch gevoetbald had kunnen worden wordt dan weer veel groter. Bij afgelasting een dag van tevoren gaat het dan al snel over tamelijk extreme weersituaties, waarbij de KNVB dan meestal al voor de hele regio tot afgelasting overgaat. Zo niet, dan zal in een enkel geval nog wel de avond ervoor beslist kunnen worden, maar meestal pas op de wedstrijddag zelf. En soms ook nog eens in twee delen: voor de ochtendwedstrijden en later voor de middagwedstrijden.
2. Tijdige afgelasting
Primair doel: ieder een onnodige gang naar het voetbalveld te besparen. Daarbij is het uitgangspunt de geschatte vertrektijd van het bezoekende team. Dat zal doorgaans nog eerder zijn dan de tijd dat DCV-leden van huis vertrekken. Het grootste probleem: de hele vroege wedstrijden op zaterdag- en zondagochtend, als er niet op vrijdagavond geannuleerd kan worden. Vooral lastig voor teams die al vóór 8 uur dienen te vertrekken.
Natuurlijk is er alle begrip dat men het liefst op vrijdagavond, of meer dan 24 uur van tevoren, al zekerheid wil, om eventueel andere dingen voor het weekend te kunnen organiseren. Maar die zekerheid kan niet gegeven worden. Dat brengt soms teleurstelling met zich mee, maar dat is inherent aan het beoefenen van een buitensport.
Wie er bij de afgelasting betrokken zijn
Normaliter kent een vereniging een consul van de KNVB, die over afgelasting beslist. DCV beschikt daar op dit moment inderdaad over (R.P. Gerlach). In geval er geen consul (beschikbaar) is, neemt de wedstrijdsecretaris die taken waar. Voor midweekse werkdagen (trainingen en avondwedstrijden) zal op andere vrijwilligers, die op betreffende dag aanwezig kunnen zijn, een beroep worden gedaan. Indien velden afgelast worden, bepaald het wedstrijdsecretariaat in overleg met de consul de herindeling van het wedstrijdprogramma (of het trainingsprogramma), op basis van bepaalde prioriteiten en KNVB-verplichtingen. Voor alle duidelijkheid: de wedstrijdsecretaris bepaalt het formele wedstrijdprogramma en de veldindelingen, en bij veldafkeuringen bepaalt hij in overleg met de consul de eventuele herindelingen.
Keuring
Weekend
- De eerste controle vindt plaats op vrijdagavond tussen 19:30-20:00u. Afhankelijk van de situatie en de verwachtingen voor die nacht (KNMI, Buienradar) zal geschat worden of er al tot en (deel)afgelasting moet worden overgegaan, of tot zaterdagochtend gewacht. Eventuele afgelastinginformatie zal die avond op het web geplaatst worden.
- De tweede controle vindt plaats op zaterdagochtend (07:00u-07:15u).
- Mogelijk kan nog besloten worden, op basis van de verwachtingen, een herkeuring te doen om 12:00u. Dit kan zowel gebeuren als het ochtendprogramma wordt afgelast, maar er nog verwachtingen zijn dat er ’s middags betere omstandigheden zijn, als omgekeerd.
Voor zondagwedstrijden geldt dezelfde cyclus, alles uiteraard 24 uur later.
Aangezien alle vrijwilligers ook een baan hebben is het lastig om hier een goede planning te hebben. Meestal gaat het pas om avondtrainingen of -wedstrijden, zodat overdag gekeurd moet worden. Maar dan moet er een beroep gedaan worden op vrijwilligers, die toevallig in de buurt zijn. Waar mogelijk zal getracht worden om al zo vroeg mogelijk afgelastingen van trainingen en avondwedstrijden bekend te maken op de website, in ieder geval uiterlijk 17:00u, maar het voorkomen van een vergeefse gang naar het voetbalveld kan niet in alle gevallen worden voorkomen.
Aan ouders die hun kind afzetten voor de training geldt het advies eerst na te vragen of de training doorgaat en niet meteen weg te rijden. Dat bespaart het kind dan weer lang wachten voor hij of zij weer opgehaald kan worden.
Belangrijk: is er niets op de voetbal.nl of de DCV-app vermeld dan moet men ervan uitgaan dat op dat moment nog niets is afgelast.
Scheidsrechterskeuring
Uiteindelijk heeft de scheidsrechter het laatste woord. Het kan zijn dat DCV zelf de velden nog goedkeurt, maar de scheidsrechter niet. Zie verder de KNVB-regels hieromtrent.
Voorspelbaarheid
Het KNMI kan al niet altijd exact het weer voorspellen, laat staan de vrijwilligers én het weer én de conditie van het veld. Op de eerste plaats moet de weersverwachting beoordeeld worden. Natuurlijk, buitenradar en het KNMI worden geraadpleegd, maar zelfs als er regen dreigt hangt het nog af van de hoeveelheid. En dat kan plaatselijk nog eens sterk verschillen. Ook de wind kan van invloed zijn. Bij voorbaat afgelasten omdat het kan gaan regenen is dus geen optie. Hetzelfde geldt voor nachtvorst. Een enkele graad verschil kan al maken dat het veld bevroren is of niet. En soms bevriest een veld al bij min 1 graad, een volgende keer pas bij min 5. Temperatuur van de onderbodem, wind, grondwaterpeil en bemaling zijn allemaal van invloed. Bij regen is 5 mm soms al genoeg om het veld blank te zetten, een andere keer wordt 20mm nog simpel afgevoerd. DCV beschikt niet over een computer rekencentrum en full time data-analisten, we moeten het op simpele waarneming doen. Kortom: ver van tevoren afgelasten is heel moeilijk en zal te vaak tot een situatie leiden dat er achteraf wel gespeeld had kunnen worden. Vroege afgelasting zal alleen het geval zijn als de conditie van het veld op het tijdstip van eerste keuring (bijv. vrijdagavond) al tot afgelasting zou leiden, en er de verwachting is dat het de aansluitende periode (bijv. vrijdagnacht) niet kan verbeteren, mogelijk nog verslechteren. Is het veld op vrijdagavond nog goed, dan zal het wachten zijn tot zaterdagochtend, ook al is er regen of (lichte) vorst voorspeld die nacht. Iedereen heeft wel bevindingen over weer en veld, maar men zal moeten vertrouwen op het inschattingsvermogen en de ervaring van de keurders.
Mededeling van afgelasting
Afgelastingen worden als volgt meegedeeld:
- www.voetbal.nl
- DCV ClupApp
- DCV website
A-categorie bij DCV zijn: ZA 1, ZA 2, ZA 3, JO19-1, JO17-1 en alle bekerwedstrijden. Overige teams zijn allemaal B-categorie.
Probeer altijd die bronnen te raadplegen en voorkom bellen naar de vereniging. De lijnen zijn dan immers overbezet. Leiders zal gevraagd worden zoveel mogelijk “telefooncirkels” op te zetten om teamleden direct te informeren.
Prioriteitsregeling bij beperkte veldkeuze
Indien een deel van de velden wordt afgelast zal de wedstrijdzaken in overleg met de veldkeurder een veldherindeling maken. Daarbij moet hij met prioriteiten rekening houden voor het aan te passen wedstrijdschema, alsmede KNVB-regels.
DCV 1 heeft als standaardteam verplicht de allerhoogste prioriteit, waarbij de wedstrijden in principe enkel op veld 1 gespeeld mogen worden mits de KNVB het verplicht om uit te wijken naar het kunstgrasveld. Zij hebben ook prioriteit voor het uitwijken naar het kunstgrasveld voor een alternatief programma.
Voorts volgen de andere teams in de A-categorie.
Voor wat betreft de wedstrijden in de B-categorie hangt het af van de diverse belangen en de stand in de competities. Daarbij zal prioriteit gegeven worden aan die teams, die mogelijk nog naar een A-categorie niveau kunnen promoveren. Of alle andere teams die de vereniging binnen haar voetbaltechnisch beleidsplan in de A-categorie wil krijgen. Die teams kunnen immers belangrijke promotie mislopen doordat ze te weinig wedstrijden hebben gespeeld. Mochten ze uiteraard geen kans meer hebben daarop, dan zal de prioriteit vervallen.
Voorts zal er ook gekeken worden naar het aantal gespeelde wedstrijden, zodat teams die al een extra grote achterstand hebben door afgelastingen ook eens aan de beurt komen. Maar er zullen hoe dan ook beslissingen genomen worden die niet altijd iedereen zal bevredigen. Of dat nu afgelasting is, of verplaatsing naar een ander – minder populair – speelveld. Dat is niet anders, beslissingen worden naar beste weten genomen, maar het zijn en blijven beslissingen. Het ene team speelt dan wel, het andere niet.
Indien bekerwedstrijden zijn gepland hebben die, conform KNVB richtlijn, prioriteit boven competitiewedstrijden. Dit in verband met de planning van vervolgronden.
Competitiewedstrijden hebben weer prioriteit boven vriendschappelijke, oefen- of toernooiwedstrijden. Dat geldt ook voor B-categorie wedstrijden, indien er vriendschappelijke wedstrijden voor A-categorie teams zijn gepland. De laatste zullen dus moeten wijken.
Een en ander qua prioriteit geldt dan ook voor vervangende oefenprogramma’s op het kunstgrasveld.
Belangrijk: Indien bepaalde velden worden afgekeurd is het dus niet per definitie dat dan ook de in het wedstrijdprogramma op die velden geplande wedstrijden worden afgelast. Er wordt immers een veldherindeling gemaakt waarbij wedstrijden, gepland op afgekeurde velden, op basis van de prioriteitsregeling worden verschoven naar wél bespeelbare velden. Waarbij de dan op die velden geplande wedstrijden alsnog worden afgelast. Aan de veldindeling van het wedstrijdprogramma kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. Wel kan er in de praktijk nog heel wat worden in- en opgeschoven met inzet van het kunstgras. Een enkel keertje kan het zijn dat een wedstrijd naar een ander veld kan worden opgeschoven, waardoor wel een op dat veld geplande andere wedstrijd ietsje later moet beginnen. Dat mag volgens de regels tot een half uur zijn. Uiteraard ieders begrip hiervoor gevraagd, want daardoor wordt een onnodige afgelasting voor een ander team voorkomen. Omdat er dan geen tijd meer is tussen de wedstrijden, dienen de teams die nog warm willen lopen dat te doen op veld 5. Het is voor de nog spelende teams uitermate storend als dat op de stroken naast het speelveld gebeurt (ballen in het veld, grensrechters die gestoord worden enz.)
Wens om af te gelasten
Het komt wel eens voor dat er leiders zijn die juist afgelasting wensen, bijvoorbeeld omdat ze die dag over te weinig spelers beschikken of een topwedstrijd moeten spelen, maar essentiële spelers missen. Alle begrip voor die wens, maar hier wordt absoluut geen rekening mee gehouden. De vereniging heeft bij het afgelastingbeleid primair tot doel dat er zoveel mogelijk gespeeld wordt, dat beleid kan (en mag) niet gebruikt worden voor andere doeleinden. De keurders onder druk zetten is dus zinloos.
Onweer
Een hele aparte categorie vormt onweer. Dit is het meest lastige weerelement om vooruit te bepalen wat het gevolg zal zijn. De voorspelling van mogelijk onweer vele uren van tevoren is vrijwel nooit een reden om direct tot afgelasting over te gaan. Onweer is meestal plaatselijk. Haarlem kan blank komen te staan, en in Hoofddorp de zon blijven schijnen. In de praktijk zal het hier meestal neerkomen op het staken van een wedstrijd. Er moet gestaakt worden indien de tijd tussen flits en donder minder dan 10 seconden bedraagt. Een ieder heeft de verplichting scheids- en grensrechters daarop te attenderen. De scheidsrechter dient leiders te vragen de ontwikkelingen in de gaten te houden. Bij twijfels dient gestaakt te worden. Een staking mag uiterlijk 30 minuten duren, waarna tot afgelasting moet worden overgegaan. Tenzij beide partijen overeenkomen langer te wachten, op voorwaarde dat het qua veldplanning kan en de scheidsrechter uiteraard akkoord gaat. Meestal zal er zich echter een onweersbui ontladen die het veld onbespeelbaar maakt. Waarna alsnog tot afgelasting moet worden besloten.
KNMI Weeralarm
Een KNMI weeralarm betekent niet dat er automatisch afgelast wordt. Soms blijkt het mee te vallen, soms is het ergste alweer lang voorbij als wedstrijd of training begint, soms blijkt het zwaartepunt landelijk elders te liggen. De kans op afgelasting is natuurlijk wel heel erg groot, en zal vaak al door de KNVB landelijk of regionaal genomen worden, maar te allen tijde moeten teams nog checken of er daadwerkelijk afgelast is.
Kunstgras
"Op kunstgras kan altijd gespeeld worden", is vaak de gedachte. Dat klopt meestal wel, maar niet altijd. De kunstgrasmatten liggen verzonken in een betonnen bak. Bij zeer zware regenbuien kan de riolering wel eens de waterhoeveelheid niet verwerken. De mat komt dan omhoog en gaat op het water drijven. De mat gaat "golven". Een eerste signaal is er al wanneer er water op het veld komt te staan. Op dat moment dient een ieder onmiddellijk het veld te verlaten, aangezien er anders een risico is dat de mat scheurt, waarmee het veld voor goed geruïneerd is.
Voorts kan, bij vochtige omstandigheden en vorstinval, de mat bevroren raken. Of sneeuw en ijs aangevroren zijn. Ook in dat geval mag er niet op het kunstgras gespeeld worden, aangezien er dan gaten kunnen ontstaan. Bovendien is het veld dan spekglad.
